Wednesday 24 December 2008

mentality

La angla mentality, franca mentalité, germana Mentalität ktp signifas apartan penso-sintenon aŭ pens-manieron, precipe se rigardata kiel supozata trajto de grupoj kiujn oni ne admiras: a get-rich-quick mentality; I can’t understand the mentality of these people.

En Esperanto, en la praktika uzo oni aŭdas ne malofte la formon mentaleco — formon, kiu en Google, kiel Esp-a vorto, ricevas pli ol 500 trafojn. Ĝi tamen ne troviĝas en PIV, kvankam jes troviĝas en Krause (Großes Wörterbuch Deutsch-Esperanto).

Ĝi devus esti la ec-formo de adjektivo mental/a; sed tiu adjektivo ne estas uzata en formala Esperanto (ĉar oni diras mensa). La popolo tamen uzas ĝin: la serĉtermino “mentala +kaj +la” ricevas 80 000 Guglotrafojn!

En la Tekstaro troviĝas 2 trafoj por mentaleco, 1 por mentala.

Por ‘mentality’ mi provizore metas simple: pensmaniero.

8 comments:

  1. Via elekto estas tute trafa, el mia vidpunkto. Ankaux en GDEE (Gran Diccionario Español-Esperanto)aperas nur "pensmaniero".

    ReplyDelete
  2. Tiuj "mentala" kaj "mentaleco" pensigas min pri la vorto "digitala" kun la signifo "cifereca".

    Kiam mi laste esploris la oftecojn de la diversaj sininimoj de "cifereca", mi trovis, ke klare plej oftas "digitala". Ĝi frape venkis kaj "cifereca" kaj "diĝita". La problemo kompreneble estas, ke neniu Esperanta vortaro enhavas la vorton "digitala" (sed ja "digitalo", kiu havas tute alian signifon), dum la vortaroj ĝenerale ja enhavas "cifereca" kaj "diĝita" (se ili estas sufiĉe novaj).

    Fakte la relativaj oftecoj de la tri sinonimoj estis tiam inverse rilataj al iliaj rekomendindecoj. La plej bona ("cifereca") estis la plej malofta, dum la plej malbona ("digitala") estis la plej ofta (kvankam ĝi tute mankis en la vortaroj). (Mi tiam ne esploris la uzon de la varianto "diĝitala"...)

    Surbaze de tiaj konstatoj vortaristo povas aŭ aĉeti ŝnuron por pendumi sin, aŭ entrepreni verkadon de vortaro nomota "Popola Esperanto Nenorma" (PEN)...

    ReplyDelete
  3. Vi pravas, Bertilo. Alia simila vorto, popola sed ne en la vortaroj, estas "global/a" (= tutmonda; de tie "globaliz/i, -ado").

    ReplyDelete
  4. Profesoro Wells,

    Dankon pro via interesa blogo. Mi cxiam uzas vian vortaron. Cxu vi planas ankau publikigi la novan version en la posxformato? Tion mi demandas cxar bonaj vortaroj en tiu formato kruele mankas en Esperanto.

    ReplyDelete
  5. Vidu ankaŭ la PIV-an difinon de "mensostato".

    ReplyDelete
  6. Beĉjo: Librojn publikigas ne aŭtoroj sed eldonistoj. Mi eĉ ankoraŭ ne havas eldoniston, ĉar Teach Yourself (nun Hodder Group) decidis ne represi/reeldoni la vortaron, kaj redonis al mi mem, la aŭtoro, la kopirajton. Pri la formato de eventuala nova eldono decidos la nova eldonisto.

    ReplyDelete
  7. Saluton! Mi mem uzas, depende de la kunteksto kaj la emfazo, "pensokadro" (kiun mi prenis de István Ertl) kaj "mens-aranĝo".

    Pri eldonistoj: eble provu ĉe Mondial, kies retpaĝo estas www.librejo.com

    Jorge

    ReplyDelete
  8. Mi uzas la vorton "pensmaniero".

    Unu forta rekomendo pri eldonado... b.v. ne uzi "perfect binding". La librodorso (spine) multe tro facile rompiĝas, precipe kiam oni ofte malfermas la libron sur tablo. (Mi jam eluzis 3 kopiojn de via Teach Yourself Esperanto Dictionary.) Nepre uzu Otabind aŭ simile. Jen informoj pri Otabind: http://www.webcomlink.com/tech/bind.htm

    ReplyDelete